23 ตุลาคม “ วันปิยะมหาราช” (ไทยไม่เป็นเมืองขึ้น ) จริงหรือ? โดย อนันต์ ประพงษ์

อนันต์ ประพงษ

23 ตุลาคม " วันปิยะมหาราช"
(ไทยไม่เป็นเมืองขึ้น ) 

 

​อ.ฮาร์วาร์ดเข้าใจผิดไทยไม่เป็นเมืองขึ้น
ถ้าไม่อธิบายก็จะทำให้สถานการณ์ทางการเมืองของประเทศไทยพินาศหายนะไปกันไป กันใหญ่และจะเป็นการสร้างทฤษฏีผิดๆกับการเมืองไทย จากข้อคิดเห็นของ ศาสตราจารย์ไมเคิล เฮิร์ซเฟลด์ อาจารย์คณะมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ผู้ศึกษาประวัติศาสตร์การเมืองและวัฒนธรรมในพื้นที่ต่างๆโดยเฉพาะประเทศไทย โดย ศ.ไมเคิล เฮิร์ซเฟลด์ มองว่า " ไทยเป็นประเทศที่อยู่ในกลุ่มอาณานิคมอำพรางในงานเสวนาหัวข้อ "Crypto-Colonialism" หรือ "อาณานิคมอำพราง" ซึ่ง มติชนออนไลน์ ในวันที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2558 ที่ผ่านมา
โดย ศ. ไมเคิล เฮิร์ซเฟลด์ ท่านนี้ได้เล่าถึงตอนหนึ่งว่า "แบบเรียนทางประวัติศาสตร์ของไทยสร้างการรับรู้ความเป็น "ชาติ" ผ่านแนวคิดต่างๆโดยมีวรรคสำคัญๆที่ระบุว่า "ไทยไม่เคยตกเป็นเมืองขึ้น" ซึ่งแนวคิดนี้มักเป็นที่ถกเถียงกันเสมอ
ในมุมมองของศาสตราจารย์ไมเคิล เฮิร์ซเฟลด์ อาจารย์คณะมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ผู้ศึกษาประวัติศาสตร์การเมืองและวัฒนธรรมในพื้นที่ต่างๆรวมถึงไทยด้วย โดย อาจารย์มองว่า ไทยเป็นประเทศที่อยู่ในกลุ่มอาณานิคมอำพราง "
จากความเห็นโดยหลักๆดังกล่าวของ ศ. ไมเคิล เฮิร์ซเฟลด์ จากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ที่มองว่าไทยเป็นเมืองขึ้นของประเทศล่าอาณานิคม แม้จะอธิบายว่าเป็น " อาณานิคมอำพลาง" (Crypto-Colonialism) ซึ่งก็คือ ประเทศอาณานิคมของประเทศล่าอาณานิคม
จะต้องเจ้าใจว่าการเป็นเมืองขึ้นของประเทศเจ้าอาณานิคม ประเทศ ประเทศที่เป็นเมืองขึ้นจะสูญเสียอำนาจการปกครองในทางการเมือง และไม่มีเอกราชทางการเมือง
ลักษณะของความเป็น " เอกราช" ในทางการเมืองเป็นหลักการชี้ว่าเป็นเมืองขึ้นหรือไม่ ไม่ใช่เอาหลักการทางเศรษฐกิจ , ทางวัฒนธรรม, ทางภาษา, ทางดินแดน มาเป็นเครื่องชี้วัดความเป็นเมืองขึ้น
เพราะฉะนั้น ประเทศไทยหลังการก่อ "ตั้งรัฐชาติ" ขึ้นมาในสมัยรัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในปี พ.ศ. 2435 เป็นการเริ่มต้นของประวัติศาสตร์สมัยใหม่ ประเทศไทยไม่ได้เป็นเมืองขึ้นทางการเมืองกับประเทศล่าอาณานิคม โดยพิจารณาจากหลักการทางเอกราชในทางการเมือง
ซึ่งประเทศไทยเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและมีอิสระในทางการเมืองจาก ประเทศมหาอำนาจ ซึ่งในยุคปัจจุบันนี้ไม่มีประเทศล่าอาณานิคมและเจ้าอาณานิคมอีกแล้ว
ความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองของประเทศไทยยังเป็นอิสระแม้จะถูกชี้นำนำและ ครอบงำ แต่ก็เป็นการครอบงำทางความคิดแต่การตัดสินใจของเป็นของรัฐบาลไทยและการ ปกครองของประเทศไทย
การครอบงำและอิทธิพลของประเทศมหาอำนาจ ไม่ใช่เครื่องชี้วัดถึงความเป็นประเทศเมืองขึ้น
ความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองทุกๆครั้งที่ผ่านมาหลัง พ.ศ. 2475 ก็เป็นลักษณะของความขัดแย้งในผู้ปกครองของประเทศไทยเองในทางการเมือง สาเหตุมาจากความเป็นเอกราชแต่อำนาจในทางการเมืองยังเป็นของคนชนชั้นส่วนน้อย
ลักษณะทางการเมืองของประเทศถูกครอบงำด้วยอำนาจอธิปไตยของคนส่วนน้อย ซึ่งเป็นลักษณะของการปกครองแบบเผด็จการ
ความเป็นระบอบเผด็จการทำให้องค์ประกอบของ "ชาติ" ในด้านเศรษฐกิจ, ดินแดน, ภาษา,และวัฒนธรรม สั่นคลอน คล้ายๆถูกบ่งการจากประเทศเจ้าอาณานิคม ซึ่งไม่มีแล้วในยุคนี้
ไม่ว่าประเทศไหนที่เป็นระบอบเผด็จการในทางการเมืองก็จะมีลักษณะเดียวกับที่ประเทศไทยเป็นอยู่ขณะนี้
ซึ่งโดยเนื้อในแล้ว ก็คือ ไทยยังมีเอกราชอย่างสมบูรณ์ แต่ความเป็นเอกราชในทางการเมืองของไทยก็ถูกชี้นำจากคนส่วนน้อย หรือ ระบอบเผด็จการเรื่อยมาจนถึงทุกวันนี้ มีการแย่งชิงอำนาจกันระหว่างผู้ปกครองด้วยกันเอง และการแย่งชิงอำนาจกันเองนี้เป็นเพราะทฤษฏีทางการเมืองที่ผิดหลักวิชาถูก ครอบงำมาอย่างยาวนาน จนทำให้ "ชาติ" เกิดความไม่มั่นคงและไม่ปลอดภัยจากประเทศอื่นๆ โดยเฉพาะจากประเทศที่เป็นประชาธิปไตยและเป็นมหาอำนาจทางเศรษฐกิจ
ความคิดเห็นในเรื่องลักษณะสังคมไทยเคยวิเคราะห์ที่ผิดพลาดมาแล้วจนกำหนดการ เคลื่อนไหวเพื่อได้อำนาจรัฐด้วย " แนวทางรุนแรง" การต่อสู้ด้วยอาวุธเป็นสงครามกลางเมืองของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย ที่กำหนดลักษณะของชาติไทยว่าเป็น " กึ่งเมือง กึ่งศักดินา" ซึ่งเป็นความผิดพลาดอย่างใหญ่หลวง
เพราะฉะนั้น ต้องเข้าใจว่าไทยยังมีเอกราชทางการเมือง ไม่ได้เป็นเมืองขึ้นหรือเป็นประเทศอาณานิคมของใคร ก็ดูจากขณะนี้ แม้รัฐบาลไทยจะถูกประเทศประชาธิปไตยและมหาอำนาจเล่นงานทางเศรษฐกิจขนาดไหน รัฐบาลไทยก็ยังมีความเป็นอิสระในทางการเมืองและนโยบายทางการเมือง แม้การรัฐประหาร,การเลือกตั้งการร่างรัฐธรรมนูญของไทยก็ทำแล้วทำอีกก็ไม่ เห็นมีรัฐบาลเจ้าอาณานิคมประเทศไหนมาบ่งการ
ซึ่งลักษณะต่างๆที่เกิดขึ้นทางสังคมไทย นั้น เป็นเรื่องของนโยบายทางการเมืองและผลของ "ระบอบเผด็จการ" ทั้งสิ้น ไม่ใช่ผลจากระบอบประชาธิปไตย เช่น เรื่องการทุจริตคอร์รับชั่น เงินใต้โต๊ะ ,ความยากจน ฯลฯ เหล่านี้ล้วนมาจากผลพวงของระบอบเผด็จการทางการเมืองของประเทศเอกราชของไทย ไม่ใช่มาจากผลพวงของเจ้าอาณานิคมที่จะส่งออกการทุจริตคอร์รับชั่น, ความยากจนมาสู่ประเทศไทย
ดังนั้น ไทยไม่มีเจ้าอาณานิคมอย่างที่ ศ. ไมเคิล เฮิร์ซเฟลด์ จากอาร์วาร์ด อีกแล้ว ก็ไม่จำเป็นที่จะต้องกล่าวถึงความเป็นประเทศอาณานิคมอีกต่อไป คนไทยไม่สมควรจะไร้ซึ่งศักดิ์ศรีแม้แต่จะอธิบายถึงชาติตัวเอง
เพราะฉะนั้น ในความภาคถูมิใจในความเป็นเอกราช แต่ในความเป็นระบอบเผด็จการของไทยก็ทำลายศักดิ์ศรีของประเทศไทยทางอ้อมและ ทำลายความไม่มั่นคงของชาติไทย เช่นกัน และคนที่ทำลายชาติจะต้องมีอำนาจอธิปไตยและมีอำนาจรัฐ เท่านั้น ประชาชนที่ไม่ได้ถืออำนาจอธิปไตยไม่มีสิทธิทำลายชาติและทำลายความมั่นคงของ ชาติ